Czym jest karta EKUZ? Jak wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego

Wybierasz się za granicę? Planujesz naukę lub pracę w obszarze krajów Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA)? Zastanawiasz się, co zrobisz w przypadku choroby? Czy Twoje ubezpieczenie zdrowotne zostanie uznane? Warto, abyś pomyślał o Europejskiej Karcie Ubezpieczenia Zdrowotnego-EKUZ, czyli dokumencie uprawniającym do skorzystania z podstawowej opieki medycznej w czasie pobytu za granicą. Wyrobienie tego dokumentu jest darmowe i obowiązuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej oraz w Liechtensteinie, Norwegii, Islandii, Wielkiej Brytanii i Szwajcarii.

Czym jest EKUZ?

EKUZ to skrót od Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, czyli dokumentu potwierdzającego możliwość korzystania z podstawowej bezpłatnej opieki zdrowotnej na terenie krajów należących do Unii Europejskiej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. W ramach EKUZ otrzymujesz niezbędne świadczenia medyczne w czasie wyjazdów zawodowych lub turystycznych, abyś w przypadku sytuacji wymagającej pomocy lekarskiej nie musiał wracać do własnego kraju.

Podstawowe zasady karty EKUZ

Kto ma prawo do posiadania karty EKUZ?

Wyrobienie karty EKUZ nie jest obowiązkowe, jednak może się przydać w niektórych przypadkach. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego zostanie wydana wyłącznie osobom zgłoszonym do ubezpieczenia zdrowotnego lub osobom posiadającym prawo do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych zgodnych z przepisami krajowymi. Należy pamiętać, że w zagranicznych placówkach w przypadku zdarzeń losowych nikt nie sprawdza, czy należysz do Narodowego Funduszu Zdrowia, dlatego konieczne jest okazanie karty EKUZ, aby zostać rozliczonym na preferencyjnych warunkach. Nie oznacza to jednak, że wszystkie świadczenia związane z opieką medyczną za granicą zostaną wykonane bezpłatnie.

W jakim przypadku otrzymam kartę EKUZ?

Kartę EKUZ otrzymują osoby uprawnione do świadczeń zdrowotnych w Polsce, są nimi:

• oso­by ubezpieczone, posiadające ubezpieczenie zdrowotne w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ) - zatrudnieni, emeryci, renciści.
• osoby nieubezpieczone, które jednak mają prawo do leczenia na podstawie szczególnych uprawnień (np. dzieci do 18 lat, które nie mogą być zgłoszone do ubezpieczenia przez rodziców lub opiekunów).
• osoby prowadzące pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą,
• osoby pobierające zasiłek/świadczenie przedemerytalne.

Na jakich zasadach działa Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Jeśli zdecydujesz się na posiadanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, warto wiedzieć na jakich zasadach działa i jakie świadczenia możesz otrzymać w jej ramach. W przypadku sytuacji, w której będziesz potrzebował opieki zdrowotnej, zostaniesz rozliczony tak, jak obywatel danego kraju.

Karta EKUZ uprawnia do świadczeń zdrowotnych za granicą, które będą niezbędne w Twoim stanie zdrowia do końca pobytu w danym kraju. Nie refundowane jest leczenie planowane. Pamiętaj! Korzystając z EKUZ za granicą, podlegasz obowiązkom i korzystasz z praw wynikających z przepisów państwa pobytu na tych samych warunkach, co ubezpieczeni w tym państwie.

Jeżeli w danym państwie istnieje obowiązek współpłacenia, również poniesiesz takie koszty. Przykład: W niektórych państwa istnieje obowiązek opłacenia części kosztów za wizytę u lekarza, którą i Ty będziesz zmuszony zapłacić. NFZ tego nie pokryje. W Polsce przejazd karetką pogotowia jest darmowy (oczywiście, jeśli posiadasz ubezpieczenie zdrowotne), natomiast nie we wszystkich krajach tak jest. W niektórych państwach jeden dzień pobytu w szpitalu wiąże się z konkretnymi opłatami, dlatego należy liczyć się z tym, że również będziesz musiał ponieść pewne koszty, pomimo posiadania karty EKUZ. Niekiedy również będziesz zmuszony zapłacić za leczenie, a następnie starać się o refundację z Narodowego Funduszu Zdrowia.

Zakres leczenia z EKUZ jest ograniczony. Masz prawo tylko do leczenia:

• niezbędnego i nieplanowanego,
• w ra­mach publicznego systemu opieki zdrowotnej danego państwa,
• na tych samych zasadach, na jakich korzystają z niego obywatele danego kraju (jeśli w danym państwie jest np. obowiązek opłacenia części kosztów za wizytę u lekarza, to i Ty za nią zapłacisz).

Gdzie jest ważna Karta EKUZ? Lista krajów i mapka!

Zanim udasz się do specjalisty w danym kraju, upewnij się, czy honoruje Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego i jakie konkretnie zasady obowiązują w związku z ubezpieczeniem zdrowotnym.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego jest ważna w następujących krajach:

• Austria,
• Belgia,
• Bułgaria,
• Chorwacja,
• Cypr,
• Czechy,
• Dania,
• Estonia,
• Finlandia,
• Francja,
• Grecja,
• Hiszpania,
• Holandia,
• Irlandia,
• Islandia,
• Liechtenstein,
• Litwa,
• Luksemburg,
• Łotwa,
• Malta,
• Niemcy,
• Norwegia,
• Polska,
• Portugalia,
• Rumunia,
• Słowacja,
• Słowenia,
• Szwajcaria,
• Szwecja,
• Wielka Brytania,
• Węgry,
• Włochy.

Ponadto dokument jest honorowany również na terytoriach zamorskich:

• francuskich: Gwadelupa, Martynika, Reunion, St Pierre-et-Miquelon i Gujana Francuska,
• portugalskich: na Azorach i Maderze,
• hiszpańskich: na Majorce i Wyspach Kanaryjskich.

Przepisów wspólnotowych nie stosuje się w przypadku:

• Danii: na obszarze Grenlandii i Wysp Owczych,
• Wielkiej Brytanii: na Wyspach Normandzkich: Jersey, Guernsey, Alderney, Herm, Sark i na Wyspie Man.

W jakich krajach obowiązuje karta EKUZ? Opracowanie własne

COVID-19 a karta EKUZ

W ramach Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego zostaną pokryte koszty leczenia działań podjętych w celu ratowania zdrowia i życia. Dlatego pomoc ambulatoryjna oraz hospitalizacją w przypadku zachorowania na COVID-19 jest zaliczana do działań refundowanych. Jednak warto pamiętać, że w zakres kosztów nie wlicza się przebywanie na kwarantannie lub wykonywanie testów przed wyjazdem za granicę. 

Czego nie pokrywa EKUZ?

Już wiesz, że nie wszystkie działania zostaną pokryte w ramach Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jakie konkretnie?

• planowane zabiegi - jeśli planujesz konkretne operacje za granicą, EKUZ ich nie pokryje,
• transport zwłok,
• ubezpieczenie OC,
• rekompensaty z powodu zagubionego bagażu, opóźnionego lotu,
• dodatkowe usługi, które nie stanowią konieczności - założenie lepszej plomby w sytuacji bólu zęba,
• pomocy medycznej w każdej placówce - warto sprawdzać, które ośrodki honorują kartę EKUZ,
• usługi ratownictwa,
• transport medyczny do kraju.*

*Wyjątki! W niektórych sytuacjach prezes NFZ lub dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ mogą wyrazić zgodę na opłacenie transportu medycznego do kraju. Dzieje się tak, gdy leczenie poszkodowanego w danym kraju będzie droższe niż sprowadzenie go do Polski. Warto zaznaczyć, że w takich sytuacjach uwzględniany jest najtańszy środek transportu, oczywiście taki, na jaki pozwala stan poszkodowanego.

Jak wyrobić kartę EKUZ? Skąd pobrać wniosek?

Wniosek o EKUZ możesz złożyć na kilka sposobów. To Ty decydujesz, który z nich jest dla Ciebie najwygodniejszy. Wybierz jeden:

Za pomocą elektronicznej skrzynki ePUAP:

1. Odwiedź stronę: https://epuap.gov.pl/
2. Zaloguj się do platformy ePUAP
3. Z katalogu spraw wybierz opcję „Zdrowie”

Za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP):

1. Odwiedź stronę https://pacjent.gov.pl.
2. Zaloguj się do swojego konta
3. Kliknij w zakładkę  „Moje konto”
4. Poniżej informacji o Twoim ubezpieczeniu zdrowotnym znajdziesz „kartę EKUZ” i przycisk „złóż wniosek”

Składając wniosek w dowolnej delegaturze lub oddziale NFZ:

Na wstępie, tutaj znajdziesz poszczególne dane teleadresowe wojewódzkich oddziałów NFZ

Przed pojściem do konkretnej placówki powinieneś pobrać i uzupełnić odpowiedni wniosek:

Wniosek o EKUZ na wyjazd turystyczny
Wniosek o EKUZ na wyjazd do pracy

*W przypadku wyrabiania dokumentu w ten sposób, powinieneś otrzymać go od ręki na miejscu. Jeśli wyrabiasz kartę EKUZ dla osoby trzeciej pamiętaj o pełnomocnictwie!

Pocztą tradycyjną, wskazując adres dowolnej delegatury lub oddziału NFZ:

Podobnie jak w poprzednim wypadku należy uzupełnić odpowiedni wniosek:

Wniosek o EKUZ na wyjazd turystyczny
Wniosek o EKUZ na wyjazd do pracy

Jeśli chcesz, aby Twoja karta EKUZ była oznaczone naklejką z tekstem w alfabecie Braille’a** zaznacz to we wniosku, pisząc odręcznie na wniosku „Karta dla osoby niedowidzącej/niewidomej.”
w tym przypadku kartę EKUZ otrzymasz pocztą, jeżeli na wniosku wskazałeś swój adres lub możesz upoważnić inną osobę do odbioru jej za Ciebie.

Uwaga! Istnieje możliwość oznakowania na życzenie karty tekstem w alfabecie Braille’a dla osób niewidomych i niedowidzących. Wystarczy zgłosić taką prośbę w momencie składania wniosku.

Od 1 października 2021 roku złożenie wniosku przez pocztę elektroniczną możliwe jest jedynie dla wniosków pracowniczych. W pozostałych wypadkach wniosek złożony online może odbyć się jedynie przez ePUAP lub IKP - Internetowe Konto Pacjenta.

Wnioski związane z kartą EKUZ do pobrania:

1. Wniosek o wydanie karty EKUZ w związku z wyjazdem turystycznym
2. Wniosek o wydanie karty EKUZ w związku z wykonywaniem pracy
3. Upoważnienie do złożenia wniosku lub odbioru karty EKUZ dla osoby trzeciej*

*W przypadku gdy nie możesz samodzielnie złożyć wniosku/odebrać karty musisz wypełnić odpowiednie upoważnienie dla osób trzecich.

Ile trwa wyrobienie karty EKUZ?

Czas oczekiwania na kartę uzależniony jest od sposobu złożenia wniosku. Jeśli zostanie on dostarczony osobiście do oddziału NFZ, kartę EKUZ otrzymasz od ręki. W innych przypadkach trwa to do 5 dni. Jednak w okresie wakacyjnym (od czerwca do września) lub ferii zimowych rozpatrywanie wniosku może trwać nawet do 10 dni. Ponadto, jeśli oddział będzie musiał wyjaśnić Twoje prawo do ubezpieczenia, dokument otrzymasz dopiero po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego.

Ile kosztuje wyrobienie karty EKUZ?

Wydanie karty jest zupełnie darmowe. Po złożeniu odpowiedniego wniosku w najkorzystniejsze dla Ciebie sposób otrzymasz małą plastikową kartę, przypominającą dowód osobisty. Jednak EKUZ nie posiada zdjęcia.

EKUZ a Brexit?

Co w przypadku pobytu na terenie Wielkiej Brytanii po Brexicie? Pomimo opuszczenia struktur Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię osoby posiadające Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego są upoważnione do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w czasie tymczasowego pobytu na jej terenie. Dotychczasowe zasady obejmują takie przypadki jak: nagłe zachorowanie, zaostrzenie objawów przewlekłej choroby, czy wypadek.

Jak długo jest ważna karta EKUZ?

42 dni

• w przypadku gdy: nie masz ubezpieczenia, ale jesteś w połogu, masz obywatelstwo polskie i mieszkasz w Polsce.

90 dni

• jeśli nie masz ubezpieczenia, ale spełniasz kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej. Decyzja musi być potwierdzona przez wójta lub burmistrza.

2 miesiące

• musisz być  zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna,
• jesteś osobą ubezpieczoną nie wymienioną wcześniej lub jesteś osobą, dla której nie został spełniony obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.

6 miesięcy*

*Przypadek, w którym nie masz ubezpieczenia, ale posiadasz prawo do świadczeń na podstawie konkretnych uprawnień, czyli:

• jesteś w ciąży lub w trakcie porodu, posiadasz polskie obywatelstwo i mieszkasz w Polsce,
• jesteś w ciąży lub w trakcie porodu, masz status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy i mieszkasz w Polsce,
• nie masz 18 lat, mieszkasz w Polsce i masz status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy (w dniu Twoich 18. urodzin karta EKUZ traci ważność).

18 miesięcy

• posiadasz ubezpieczenie jako student,
• posiadasz ubezpieczenie jako członek rodziny i masz więcej niż 18 lat,
• otrzymujesz rentę i masz więcej niż 18 lat,
• jesteś uczniem, masz więcej niż 18 lat i własny tytuł do ubezpieczenia.

3 lata

• jesteś osobą zatrudnioną,
• prowadzisz działalność gospodarczą,
• otrzymujesz zasiłek lub świadczenie przedemerytalne.

5 lat

• otrzymujesz emeryturę i nie ukończyłeś 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn,
• nie masz 18 lat i nie masz ubezpieczenia, ale masz obywatelstwo polskie (w dniu Twoich 18. urodzin karta EKUZ traci ważność).

Do 18-ego roku życia

• nie masz 18 lat i masz ubezpieczenie jako członek rodziny,
• nie masz 18 lat, ale masz własny tytuł do ubezpieczenia lub pobierasz rentę.

W obu przypadkach karta EKUZ traci ważność w dniu Twoich 18 urodzin.

20 lat

• otrzymujesz emeryturę i osiągnąłeś wiek emerytalny (60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn).

Co zrobić gdy zgubię kartę EKUZ, a potrzebuje opieki zdrowotnej?

1. Pobierz, wydrukuj i wypełnij wniosek o wydanie certyfikatu, który tymczasowo zastąpi Twoją kartę EKUZ. - Wniosek o certyfikat tymczasowo zastępujący kartę EKUZ
2. Następnie poproś w szpitalu o przesłanie wniosku mailem do Twojego oddziału NFZ.
3. Decyzja dotycząca wydania certyfikatu lub odmowy jego wydania następuje w terminie do 5 dni roboczych od wpływu wniosku do oddziału wojewódzkiego NFZ.

Czy potrzebuje polisy turystycznej jeśli mam kartę EKUZ?

Bardzo często można spotkać się z pytaniem: Czy potrzebuję polisy turystycznej skoro mam już kartę EKUZ? Jeśli dokładnie przeczytałeś ten artykuł, wiesz już, że Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego pokrywa tylko niektóre świadczenia medyczne, w dodatku w takim zakresie, w jakim dany kraj zapewnia je swoim obywatelom. Dlatego dla swojego bezpieczeństwa i spokoju ducha podczas wypoczynku zalecałabym wykupienie dodatkowej polisy. Zazwyczaj są to koszty kilku złotych dziennie, które niekiedy mogą uchronić przed ponoszeniem bardzo dużych kosztów.

Podsumowanie

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego EKUZ to bezpłatny dokument, zapewniający dostęp do podstawowych i niezbędnych z medycznego punktu widzenia usług państwowej opieki zdrowotnej podczas tymczasowego pobytu w dowolnym z 32 państw członkowskich Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Szwajcarii, Liechtensteinie i Islandii. Osoby posiadające EKUZ są traktowane na takich samych zasadach i w takiej samej cenie (czyli niekiedy bezpłatnie) jak mieszkańcy danego kraju. Posiadanie tego dokumentu jest dobrym, podstawowym zabezpieczeniem w razie nagłej choroby lub wypadku. Na koniec, dla utrwalenia infografika: