Opóźnienie lotu - świadczenia. Jak uzyskać do 600 euro rekompensaty?

Opóźnienia i odwołania lotów stały się częścią podróżowania. Według danych groundhandlinginternational.com około 1,78 miliona lotów było opóźnionych spośród 5,15 miliona lotów z głównych europejskich lotnisk w 2023 roku, co wskazuje na znaczny problem z zakłóceniami. 

Opóźnione loty dotykają więc znaczną część pasażerów, co sprawia, że znajomość swoich praw w takiej sytuacji jest niezwykle ważna.

Według danych fly4free.pl na europejskich lotniskach najwięcej opóźnień I półroczu 2023 roku zanotowały następujące linie lotnicze: 

• Turkish Airlines (38,31% lotów), 
• British Airways (36,57%),
• TAP Portugal (35,97%.).

Dobrymi wskaźnikami wykazały się najpopularniejsze w Polsce linie lotnicze: 

• Ryanair (17,02%), 
• Wizz Air (15,94%),
• LOT (12,91%). 

Najgorsze Lotniska pod względem Opóźnień:

Jakie są podstawy prawne odszkodowań za opóźnione loty?

Podstawy prawne odszkodowań za opóźnione loty opierają się na kilku kluczowych dokumentach, w tym:

1. Konwencja Montrealska - globalne zasady przewozu pasażerów i ładunków, przyjęta przez 136 państw.
2. Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady - ustanawia wspólne zasady świadczeń materialnych i pomocy i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład samolotu, odwołania lub dużego opóźnienia lotu.

Konwencja Montrealska zobowiązała państwa-strony do wymagania od przewoźników lotniczych stosownego ubezpieczenia pokrywającego ich odpowiedzialność. W ślad za nią Unia Europejska wydała dwa rozporządzenia, których przepisy obowiązują w państwach UE oraz w Norwegii, Islandii i Liechtensteinie.

Polska zaimplementowała te przepisy w ustawie Prawo Lotnicze oraz w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 27.12.2012 w sprawie Obowiązkowego Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej przewoźników lotniczych  (dotyczy wypadków na pokładzie samolotu oraz podczas wsiadania i wysiadania).

Kiedy przysługuje odszkodowanie za opóźniony lot?

Zgodnie z prawem UE (Rozporządzenie 261/2004), odszkodowanie za opóźniony lot przysługuje w następujących sytuacjach:

1. Gdy cel lotu został przesunięty o ponad 3 godziny w stosunku do zaplanowanego czasu.
2. Gdy przewoźnik lotniczy jest odpowiedzialny za opóźnienie. Może to być spowodowane:
• usterką lub awarią samolotu
• niedyspozycją załogi samolotu
• problemami organizacyjnymi
• strajkiem pracowników przewoźnika
• innymi przeszkodami możliwymi do przewidzenia i usunięcia
3. W zależności od trasy lotu:
• gdy początek lotu następuje na terenie UE, a jego koniec na terenie UE lub poza nią (siedziba linii lotniczych może być w dowolnym kraju)
• gdy początek lotu zaczyna się poza UE, a koniec w kraju UE (siedziba linii lotniczych musi być w UE)
• gdy początek i koniec lotu ma miejsce w dowolnym kraju, ale siedziba linii lotniczych jest w UE

Uwaga: Zasady te dotyczą zarówno lotów rejsowych, jak i czarterowych. W przypadku lotów czarterowych warto uzyskać dodatkowe informacje od organizatora lotu, np. biura podróży czy związku sportowego.

Przepisy Rozporządzenia 261/2004 mają zastosowanie do pasażerów:

• odlatujących z lotniska w UE
• przylatujących na lotnisko w UE z kraju trzeciego

Nie dotyczą one pasażerów podróżujących bezpłatnie lub ze zniżką niedostępną powszechnie. Obejmują jednak osoby podróżujące w ramach programów lojalnościowych lub innych programów komercyjnych.

W jakich sytuacjach nie otrzymasz odszkodowania za opóźniony lot?

Nie zawsze opóźnienie lotu oznacza automatyczne prawo do odszkodowania. Oto sytuacje, w których możesz nie otrzymać rekompensaty:

1. Opóźnienie poniżej 3 godzin – jeśli dotarłeś do miejsca docelowego z opóźnieniem krótszym niż 3 godziny, nie przysługuje Ci odszkodowanie. 
2. Opóźnienie z powodu nadzwyczajnych okoliczności – Przewoźnik lotniczy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienia spowodowane czynnikami zewnętrznymi, których nie mógł uniknąć, pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Do takich sytuacji zaliczamy:
• Ekstremalne warunki pogodowe (burze, mgła, silny wiatr)
• Klęski żywiołowe (powodzie, trzęsienia ziemi)
• Strajki służb lotniskowych (nie dotyczy strajków pracowników linii lotniczych)
• Niestabilna sytuacja polityczna w kraju docelowym
• Ograniczenia w kontroli ruchu lotniczego (np. zamknięcie przestrzeni powietrznej)
• Awarie spowodowane ukrytymi wadami produkcyjnymi samolotu
• Zderzenie samolotu z ptakami lub innymi obiektami
• Zagrożenie bezpieczeństwa
  Pamiętaj: Linia lotnicza musi udowodnić, że opóźnienie było spowodowane nadzwyczajnymi okolicznościami i że podjęła wszelkie racjonalne kroki, aby im zapobiec.

Ile wynosi odszkodowanie w przypadku opóźnienia lotu?

Wysokość odszkodowania zależy od długości trasy lotu. Oto szczegółowe kwoty:

1. 250 euro - dla lotów do 1500 km
2. 400 euro - dla lotów powyżej 1500 km w obrębie UE i UK
3. 400 euro - dla lotów innych niż wewnątrz UE, o długości 1500-3500 km
4. 600 euro - dla lotów poza UE o długości powyżej 3500 km

Uwaga: W przypadku lotu alternatywnego, który dotrze do celu z opóźnieniem mniejszym niż 4 godziny w stosunku do pierwotnego planu, przewoźnik może zmniejszyć odszkodowanie o 50%.

Jakie dodatkowe świadczenia przysługują pasażerom?

Oprócz odszkodowania pieniężnego pasażerowie mają prawo do dodatkowych świadczeń w przypadku opóźnienia lotu:

1. Prawo wyboru pomiędzy zwrotem kosztów a lotem alternatywnym
• Możesz zdecydować się na zwrot pełnego kosztu biletu (w ciągu 7 dni) lub lot powrotny do miejsca wylotu.
• Jeśli wybierzesz lot alternatywny, linia lotnicza musi zapewnić Ci transport do celu podróży w najwcześniejszym możliwym terminie.
2. Opieka podczas oczekiwania – już od 2 godzin opóźnienia przysługują Ci:
• Posiłki i napoje adekwatne do czasu oczekiwania
• Dwie bezpłatne rozmowy telefoniczne, wysłanie dwóch wiadomości faksem lub e-mailem
3. Zakwaterowanie w przypadku dłuższych opóźnień
• Jeśli opóźnienie wymaga noclegu, linia lotnicza musi zapewnić Ci hotel
• Przysługuje Ci również transport między lotniskiem a miejscem zakwaterowania

Ważne: Zachowaj wszystkie rachunki za posiłki, napoje czy nocleg. Jeśli linia lotnicza nie zapewniła tych świadczeń, możesz ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów.

Jak skutecznie ubiegać się o odszkodowanie za opóźniony lot?

Ubieganie się o odszkodowanie za opóźniony lot wymaga systematycznego działania. Oto kroki, które powinieneś podjąć:

1. Zbierz dowody i dokumentację wykonując poniższe czynności: 
• Zrób zdjęcia tablic informacyjnych na lotnisku
• Nagraj komunikaty o opóźnieniu, jeśli to możliwe
• Zachowaj kartę pokładową, bilet i potwierdzenie rezerwacji
• Zbierz rachunki za posiłki, napoje czy nocleg, jeśli linia lotnicza ich nie zapewniła
2. Wypełnij formularz reklamacyjny
• Znajdź na stronie przewoźnika formularz do zgłaszania roszczeń
• Wypełnij go dokładnie, podając wszystkie niezbędne informacje
3. Wyślij wniosek o odszkodowanie
• Załącz wszystkie zebrane dowody
• Wyślij wniosek pocztą, e-mailem lub faksem do biura linii lotniczej

Pamiętaj: Przewoźnik ma 30 dni na podjęcie decyzji o przyznaniu lub odmowie odszkodowania.

Co zrobić, gdy linia lotnicza odmawia wypłaty odszkodowania?

Jeśli linia lotnicza odrzuci Twój wniosek o odszkodowanie, masz kilka opcji:

1. Odwołaj się do linii lotniczej
• Przygotuj szczegółowe uzasadnienie swojego roszczenia
• Załącz dodatkowe dowody, jeśli je posiadasz
2. Skontaktuj się z Rzecznikiem Praw Pasażera
• W Polsce działa Rzecznik Praw Pasażera przy Urzędzie Lotnictwa Cywilnego
• Może on pomóc w mediacji między Tobą a linią lotniczą
3. Rozważ drogę sądową
• Jeśli wszystkie inne metody zawiodą, możesz pozwać linię lotniczą do sądu - art. 15 Rozporządzenia 261/2004 daje Ci takie prawo,
• Możesz ubiegać się o odszkodowanie uzupełniające, jeśli poniosłeś dodatkowe koszty

Uwaga: Przed podjęciem kroków prawnych, rozważ koszty i czas, jaki może zająć proces sądowy.

FAQ - najczęściej zadawane pytania o odszkodowanie za opóźniony lot

Czy mogę otrzymać odszkodowanie, jeśli opóźnienie lotu spowodowało, że nie zdążyłem na przesiadkę?

Tak, możesz ubiegać się o odszkodowanie. Liczy się całkowity czas opóźnienia dotarcia do celu podróży. Jeśli przekroczył on 3 godziny, masz prawo do rekompensaty.

Czy odszkodowanie przysługuje również w przypadku lotów poza Unią Europejską?

Odszkodowanie przysługuje, gdy:

• Lot odbywa się z lotniska w UE (niezależnie od linii lotniczej)
• Lot przylatuje do UE, a przewoźnik ma siedzibę w UE

Dla lotów wykonywanych poza UE przez przewoźników spoza UE sprawdź przepisy kraju docelowego lub umowy międzynarodowe.

Czy muszę przyjąć bon lub voucher zamiast odszkodowania pieniężnego?

Nie musisz. Propozycja bonu lub vouchera jest opcjonalna. Masz prawo odmówić i zażądać odszkodowania w formie pieniężnej.

Czy mogę uzyskać odszkodowanie za opóźniony lot, gdy linia lotnicza zapewniła mi lot alternatywny?

Tak, jeśli mimo lotu alternatywnego dotarłeś do celu z opóźnieniem przekraczającym 3 godziny w stosunku do pierwotnego planu. Pamiętaj jednak, że w takim przypadku linia lotnicza może zmniejszyć odszkodowanie o 50%, jeśli opóźnienie nie przekroczyło 4 godzin.

Każda sytuacja jest indywidualna. W razie wątpliwości skonsultuj się z Rzecznikiem Praw Pasażera,  lub bezpośrednio z linią lotniczą. Znając swoje prawa i postępując zgodnie z procedurami, zwiększasz szanse uzyskania odszkodowania za opóźniony lot.